تصویرسازی از قطبش فروالکتریک‌ها با پرتوهای x هم‌دوس


دوشنبه ۳ مه ۲۰۱۳


نگاشت نوارهای قطبش حاصل از تایکوگرافی با پرتوهای x و تصویر صفحه‌ی براگ برای لایه‌ی نازک سرب تیتانات

نانوفناوری با چالش دیدن خصوصیات مواد در مقیاس ریز مواجه است. این کار تنها در شرایط ایده‌آل میسر است اما تصویرسازی‌ با پرتوهای x هم‌دوس این امید را به‌وجود آورده است که بتوان برای شمار بیشتری از مواد و در محیط‌های متنوع‌تر از این خصوصیات مهم تصویر ساخت. کاربران بخش‌های علم مواد و علم نانو و نانوفناوری آزمایشگاه آرگان با همکاری گروه‌ ریزنمایی با پرتوهای [1]x از مرکز بررسی‌ها در مقیاس نانومتری و پژوهشگران چشمه‌ی پیشرفته‌ی فوتون، مؤسسه‌ی علوم و فناوری پیشرفته‌ی کره [2](KAIST) ، دانشگاه شمال ایلینوی، و دانشگاه ملبورن در مقاله‌ی اخیر خود به‌بارآمدن روش جدیدی را برای تصویرسازی با پرتوهای x را گزارش کرده‌اند. با این روش جدید که تایکوگرافی هم‌دوس تصویر براگ با پرتو [3]x نام دارد می‌توان ساختارهای فروالکتریکی در لایه‌های بسیار نازک را در مقیاس نانومتر بررسی کرد.



تحت شرایطی خاص، لایه‌های بسیار نازک فروالکتریکی (که مثلا در برخی انواع خاص حافظه‌ی کامپیوتر به‌کار برده می‌شود) شبکه‌هائی متشکل از دامنه[4]های نانومتری می‌سازند که قطبش موضعی هر کدام با قطبش دامنه‌های دیگر متفاوت است. ساختن تصویر از این دامنه‌ها مشکل است زیرا خصوصیات هر دامنه از محیطش تأثیر می‌پذیرد. پیش‌رفت در ساخت ابزار فروالکتریکی به این بستگی دارد که بتوان این دامنه‌های قطبیده را بدون دست‌زدن به ماده تصویر کرد. در روش تایکوگرافی براگ باریکه‌ی بسیار نافذ پرتو x که در مقیاس نانومتر کانونی شده است تصاویر پراش هم‌دوس می‌سازد که هم‌پوشی فضایی دارند. در این کار پژوهشی با استفاده از این روش از قطبش دامنه‌ها در لایه‌ی برآراستی[5] تیتانات سرب[6] تحت کرنش[7] در مقیاس نانومتر تصویر ساخته شد. در این کار نشان داده شد که تفکیک‌دهی مکانی با این روش کم‌تر از ۶ نانومتر است و به‌این ترتیب راه برای تصویر‌سازی و شناخت شکل دامنه‌ها و رفتار فروالکتریکی مواد درون ساختارهای چندگونه‌ای[8] تحت شرایط مناسب هموار می‌شود.


منبع:

Imaging Nanoscale Polarization in Ferroelectrics with Coherent X-Rays
6 May 2013
Center for Nanoscale Materials
http://nano.anl.gov/news/highlights/2013_polarization.html


[1] X-ray Microscopy Group
[2] Korea Advanced Institute of Science and Technology
[3] coherent X-ray Bragg projection ptychography
[4] domain
[5] epitaxial
[6] PbTiO3
[7] strained
[8] heterostructures

footer
 

webmaster | ipmic@ipm.ir   Copyright © 2012, All rights reserved.